ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ

ಲೇಖಕರು : ಗುರುದತ್ತ.A

ಸರ್ಕಾರಿ ಮಾದರಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ 

ದೊಡ್ಡಕಲ್ಲಸಂದ್ರ

 ಬೆಂಗಳೂರು ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯ 1

'ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ UNESCO ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿನ ಕೊಡಲಾದ “ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ” ಎಂಬ ಲೇಖನದ ಸಾರ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಶ್ರೀಮತಿ ಚಂದ್ರಿಕಾ ಮುರಳೀಧರ ರಚಿಸಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಕನ್ನಡಾನುವಾದವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕೊಡಲಾಗಿದೆ:

ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುರಿಗಳು : ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ

ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕುರಿತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೋಕಸ್ ಆಫ್ ಗ್ರೂಪ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮಂಡಿಸಿದ ವಸ್ತು ಸ್ಥಿತಿ ಪತ್ರ (Position Paper)ನಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪಾತ್ರ

·        ತಮ್ಮ ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ತತ್ವಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇದರ ಅನ್ವಯವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು.

·        ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜ್ಞಾನ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಹಾಗು ಅದನ್ನು ಸತ್ಯಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಗಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

·        ವಿಜ್ಞಾನದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ವಿಜ್ಞಾನ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲೊಂದು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದು.

·      ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸಹಜ ಕುತೂಹಲ, ಸೌಂದರ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದು.

·        ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ ಅಂದರೆ - ವಸ್ತುನಿಷ್ಠತೆ, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಭಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ- ಈ ಗುಣಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು "ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕುರಿತ ‘ಯುನೆಸ್ಕೋ ಎಜುಕೇಷನ್ ರಿಸೋರ್ಸ್ ಬುಕ್", ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಪುಸ್ತಕವು ವಿಜ್ಞಾನ ಕಲಿಕೆಯ ಉದ್ಧೇಶಗಳನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಹೀಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ:

* ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು  :

ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಬೆಳಸುವುದು.

* ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲಗಳು :

ಇಡೀ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪರಿಶೋಧನೆಯ ಒಂದು ಭಾಗದ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಊಹಿತ ವರದಿಯನ್ನು ಬರೆಯುವಾಗ, ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು (ಹೋಲಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವರ್ಗೀಕರಿಸುವುದು) ಅಳೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವುದು, ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಲಕರಣೆ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು, ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ತಿಳಿಸುವುದು, ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದು, ಊಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ಹೀಗಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳುವುದು.

* ಮನೋಭಾವ- ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು, ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಅಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು, - ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಟೀಕಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡುವುದು

ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ ವಿಷಯ ಮಂಡನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯ :

ಮಕ್ಕಳು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪರಿಸರದೊಡನೆ ಒಡನಾಟ ನಡೆಸುವುದು ಅಂದರೆ, ಚರ್ಚಿಸುವುದು, ಬಳಸುವುದು, ಗಮನಿಸುವುದು, ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಮಕ್ಕಳು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸುವ ಸಾಕ್ಷಿ ಪುರಾವೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಊಹೆ ಮಾಡುವುದು, ಹೀಗಾಗಬಹುದು ಅಂದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಊಹಿತ ವರದಿಯನ್ನು ಬರೆಯುವುದನ್ನೂ ಸಹ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಹೀಗಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಊಹೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈಗಿನ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಅನುಭವ, ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದನ್ನು 'ಸಾಕ್ಷಿ' ಮೂಲಕ ರುಜುವಾತು ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಪಿತ ಸಿದ್ದಾಂತವು ಒಂದು ಕ್ರಿಯೆಯ ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧದ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಲ್ಪನೆಗಳ ಸಿದ್ದಾಂತವು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು, ಒಂದು ಸಂಭಾವ್ಯ ವಿವರಣೆಯಾಗಿರುವ ಕಾರಣ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಎಂಬ ಗುಣ ಕಲ್ಪಿತ ಸಿದ್ದಾಂತದ ಮತ್ತೊಂದು ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಸಂಭವಿಸಿದ ಘಟನೆಗೆ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಭವನೀಯ ಕಾರಣ ಇದ್ದಾಗ, ಕಲ್ಪಿತ ಸಿದ್ದಾಂತ ವರದಿಯನ್ನು ಬರೆಯಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತದೆ

* ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಕೌಶಲ್ಯಗಳ ಸೂಚಕಗಳು :

ಸೂಚಕಗಳು ಹೇಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ?

ಶಿಕ್ಷಕರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ, ಅವರು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ಧಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು.

ಇಂತಹ ಸೂಚಕಗಳು ವಿವರಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.           

ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಗಳನ್ನು ಬೆಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೇಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೌಶಲಗಳನ್ನುಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಸೂಚಕಗಳು :

•       ಗಮನಿಸುವುದು.

•       ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.

•       ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ಘಟನೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಸ್ತುಗಳ ಅಥವಾ ಘಟನೆಗಳ ನಡುವಿನ ಹೋಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಅನುಕ್ರಮಗೊಳಿಸಲಾದ ಘಟನೆಗಳು ಯಾವ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು.

•       ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಕಡೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು.

•       ಊಹೆಯ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು.

•       ತಾವೇ ತನಿಖೆಮಾಡಿ ಉತ್ತರಿಸಬಹುದಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಕೆಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ವಿಚಾರಣೆ ಮೂಲಕ ಉತ್ತರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಊಹಿಸಿ ಕಲ್ಪಿತ ಉತ್ತರ ಹೇಳುವುದು.

•     ಕೆಲವು ತತ್ವ ಅಥವಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡು ಗಮನಿಸಿದ ಅಂಶ ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು.

•   ಒಂದು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅಥವಾ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಅಥವಾ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

•       ಒಂದು ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಣೆ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಹೆಚ್ಚು ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಮುಂದಾಗುವುದನ್ನು ಮೊದಲೇ ಊಹಿಸುವುದು.

•       (ಯಾವುದೇ ಸಾಕ್ಷಿ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾಡುವ ಊಹೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ) ಒಂದು ಊಹೆ ಮಾಡಲು ಪುರಾವೆಗಳ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದು.

•   ಒಂದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಕ್ಷಿ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಅನುಭವದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಊಹೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

• ಯಾವುದೇ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೇ ಇರುವಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲು ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಬಳಕೆಮಾಡುವುದು.

•       ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು

•       ಮಾಹಿತಿಯ ವಿವಿಧ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಅದರಿಂದ ಒಂದು ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬರುವುದು.

•       ಮಾಹಿತಿ, ಅಳತೆ ಅಥವಾ ಗಮನಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳ ಕ್ರಮಬದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು.

•    ಒಂದು ಪರಿವರ್ತನೀಯದ ಹಾಗು ಮತ್ತೊಂದು ಪರಿವರ್ತನೀಯದ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಂವಹನಗಳನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲು ಅಥವಾ ಒಂದು ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಪರಸ್ಪರ ಜೋಡಿಸಲು  ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಬರಹ ಅಥವಾ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.

•       ಬೇರೆಯವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವುದು.

•       ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳ ಅಥವಾ ಮಾಡಿದ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು.

•       ಸೂಕ್ತವಾದ ಗ್ರಾಫ್, ಕೋಷ್ಟಕಗಳು, ಚಿತ್ರಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವುದು.

•       ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದು.

•       ಇತರರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವುದು.

•       ತನಿಖೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದು.

•       ತನಿಖೆಗೆ ಯಾವ ಯಾವ ಉಪಕರಣ, ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು

•    ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅವಲೋಕನಗಳು ಅಥವಾ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಎಂಬುದನ್ನು ಏನು ಬದಲಾಗಬೇಕು ಅಥವಾ ಏನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ಯಾವುದನ್ನು ಅಳೆಯಬೇಕು ಅಥವಾ ಹೋಲಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.

•       ತನಿಖೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳನ್ನು ಯಾವ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು.

•       ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು.

•       ವಸ್ತುಗಳ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪಡೆಯುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು’

•       ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.

•       ಜೀವಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿ ತೋರಿಸುವುದು.

•       ಒಂದು ಯೋಜನೆಯ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಭಾಗಗಳು ಜೋಡಣೆ.

•       ಕೈಯಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ನಿಖರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು.

•       ಅಳತೆ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕಮಾಡುವುದು.

•       ಹೋಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಅಥವಾ ಅಳತೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಸೂಕ್ತ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.

•       ಕೈಯಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಮಾಪನಗಳ ಸಮರ್ಪಕ ಸೆಟ್ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

•       ಅಳತೆಯ ಉಪಕರಣಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾದ ನಿಖರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಳಸುವುದು. 

•       ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ದಾಖಲು ಮಾಡುವುದು 

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವದ ಸೂಚಕಗಳು :

•      ಪುರಾವೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಬಳಸಲು ಇಚ್ಛೆ.

• ನಮ್ಮ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರೂ, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಏನಾಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದು.

•      ಇತರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಫಲಿತಾಂಶದ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದದ ಪುರಾವೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಅದರ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡುವುದು.

•      ಸರಿಯಾದ ಸಾಕ್ಷ್ಯವಿಲ್ಲದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಥವಾ ತೀರ್ಮಾನವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು.

•      ಒಂದು ತೀರ್ಮಾನ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮುನ್ನ ಮತ್ತಷ್ಟು ಪುರಾವೆಗಳು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು.

• ಪ್ರತಿ ತೀರ್ಮಾನವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪುರಾವೆಗಳು ಸವಾಲುಗಳಿಂದ ಸವಾಲಿಗೀಡಾಗಲು ಮುಕ್ತ ಅವಕಾಶವಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು.

•   ಪುರಾವೆಯ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮನಸ್ಸು (ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಮನಸ್ಸು ಸೇರಿರುವುದು)

•      ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಸಾಕ್ಷಿ ಇದ್ದಾಗ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಪನೆ ಬದಲಾಯಿಸಲು ತಯಾರಾಗಿರುವುದು.

• ಸಾಕ್ಷಿಗೆ ಸರಿಹೋಗುವ ಮೊದಲ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಬದಲಿಗೆ ಸ್ವಯಂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಿಂದ ಪರ್ಯಾಯ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಪಡೆಯುವುದು.

•      ಸಾಕ್ಷಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದ ನಂತರ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತೊರೆಯುವುದು.

•  ಬೇರೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಪುರಾವೆಯ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರೂಪಿತವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದಾಗ ಅರಿತ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಮನಗಾಣುವುದು.

•      ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಪುನರ್ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡಲು ಮನಸ್ಸು(ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ  ಚಿಂತನೆ)

•   ಹೇಗೆ ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲು ತಾವು ಮಾಡಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಮನಸ್ಸು ಹೊಂದಿರುವುದು.

•  ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಬಳಸಿರುವಂತಹ ವಿಧಾನಗಳ ಬದಲು ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು.

•  ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ತನಿಖೆ ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಪರವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಇರುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು.

•  ಸ್ವಯಂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಿಂದ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸುಧಾರಿಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸುವುದು.

•  ಯೋಜನೆಯೆ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಕೇವಲ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡದೆ, ತನಿಖೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ವಿಮರ್ಶಿಸುವುದು.

ಇಡೀ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಈ ಲಿಂಕ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ;-

http://www.nationalstemcentre.org.uk/elibrary/resource/2703/unesco-sourcebook-for-science-in-the-primary-school 

Chandrika Muralidhar | Feb 8, 2017

ಈ ಲೇಖನದ ಪಿ.ಡಿ.ಎಫ಼್. ಫೈಲ್‌ನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು 

ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ 👉 ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆನ್ವೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ