2024 ನವಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಲೇಖನಗಳು

 2024 ನವಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಲೇಖನಗಳು  

1. ಡಾರ್ಕ್‌ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ನ ಕಥೆ !!!! ರಾಮಚಂದ್ರ ಭಟ್‌ ಬಿ.ಜಿ

2. ಇರುವೆಗಳು ಸಾರ್‌ ಇರುವೆಗಳು! : ಲೇಖಕರು: ಸುರೇಶ  ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ

3. ನೆರೆಮನೆ ಪ್ರೀತಿಯ ಪರಪುಟ್ಟಗಳು : ಚಿಕ್ಕಾಯರಹಳ್ಳಿ  ಡಿ.  ಕೃಷ್ಣಚೈತನ್ಯ. 

4.“ಜೀವಿಗಳ ಜೀವಾಮೃತ ಹಾಲು” -ಹಾಲು ಕುಡಿದು ಆರೋಗ್ಯವಂತರಾಗಿರಿ. ಬಸವರಾಜ ಎಮ್ ಯರಗುಪ್ಪಿ 

5.  ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ  -ತಾಂಡವಮೂರ್ತಿ ಎ ಎನ್‌

6. ರಾಯಲ್‌ ಸೊಸೈಟಿಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಕ ತರಬೇತಿದಾರರಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ಪದ್ಮಾವತಿ ನಾಗರಾಜ್‌ ರಾವ್‌ ಅವರ ಆತ್ಮೀಯ ಪರಿಚಯ :  ರಾಮಚಂದ್ರ ಭಟ್.ಬಿ.ಜಿ ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪ್ರಸಾದ ನಾಯಕ್‌  

7. ನವಂಬರ್ 2024 ರ ಸೈಂಟೂನ್ ಗಳು 

ಡಾರ್ಕ್‌ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ನ ಕಥೆ !!!!

 ಡಾರ್ಕ್‌ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ನ ಕಥೆ !!!!

ರಾಮಚಂದ್ರ ಭಟ್‌.ಬಿ.ಜಿ.

ಸಮುದ್ರದ ಆಳದಲ್ಲಿ, ಗಾಢಾಂಧಕಾರ ವಲಯ(ಅಬಿಸ್)ದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ವಾಯುವಿಕ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವ ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಶಿಕ್ಷಕ ರಾಮಚಂದ್ರ ಭಟ್‌ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಇದೇನು ? ಇದೆಂತಹ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ? ಎಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತೆ? ಹಿಂದೆಂದೂ ಕೇಳಿಯೇ ಇಲ್ಲ …. ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮೂಡಿರಬೇಕು. ಹೌದು ಇದು ಕಗ್ಗತ್ತಲಿನ ಕೂಪದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ !!! ಇದು ಜೀವವಿಕಾಸಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಭಾಷ್ಯ ಬರೆಯಬಲ್ಲ, ಇದುವರೆಗಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನೇ ತಲೆಕೆಳಗು ಮಾಡಬಲ್ಲ ರಾಸಾಯನಿಕ -ಭೂಗರ್ಭಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ‌ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆ !!! ಅದು ಸಮುದ್ರದಾಳದಲ್ಲಿ - 13,000 ಅಡಿಯಷ್ಟು ಕೆಳಗೆ ಕಗ್ಗತ್ತಲ ಕೂಪದಿಂದೆದ್ದ ರಹಸ್ಯವೊಂದರ ಅನಾವರಣ!!!! ನಾರ್ತ್‌ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧಕರ ತಂಡ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸತತವಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಸಮುದ್ರದ ಗಾಢಾಂಧಕಾರ ವಲಯದ ಆಳವಾದ ತಳದಲ್ಲಿರುವ ಲೋಹೀಯ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳು (mineral nodules) ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ಆವಿಷ್ಕಾರವು ಜೀವವಿಕಾಸದ ಅರಿವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಕೇವಲ ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶೈವಲಗಳು, ಸಯನೋ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಗಳಂತಹ ಜೀವಿಗಳು, ಸಸ್ಯಗಳು  ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. 

ಈ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಇತರ ಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಾಣವಾಯುವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಬೆಳಕು ಪ್ರವೇಶಿಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ - ಸಂಪೂರ್ಣ ಕತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉಸಿರಾಡುವ (ಏರೋಬಿಕ್) ಸಮುದ್ರ ಜೀವಿಗಳ ಬದುಕಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ನೀಡಿದೆ.  

ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಮೆರೈನ್ ಸೈನ್ಸ್ (SAMS) ನ ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಸ್ವೀಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ (Andrew Sweetman) ಅವರು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಹಡಗಿನ ಮೂಲಕ ಕ್ಷೇತ್ರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಈ "ಡಾರ್ಕ್ ಆಕ್ಸಿಜನ್" ಆವಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ನಾರ್ತ್‌ವೆಸ್ಟರ್ನ್‌ನ ಫ್ರಾಂಜ್ ಗೀಗರ್ (Franz Geiger) ಅವರು ವಿದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ ಈ ಆವಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸಿದರು.

          ಈ ವಸುಂಧರೆಯೊಡಲಲ್ಲಿ ವಾಯುವಿಕ ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೆ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಅವಶ್ಯಕ. ಭೂಮಿಯ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಪೂರೈಕೆಯು ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ನಡೆಸುವ ಜೀವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎನ್ನುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದ ಸತ್ಯ. SAMS ನಲ್ಲಿ ಸೀಫ್ಲೋರ್ ಎಕಾಲಜಿ ಮತ್ತು ಬಯೋಜಿಯೋಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ಸ್ವೀಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ರವರ ನೇತೃತ್ವದ ಸಂಶೋಧಕರ ತಂಡ, ಆಳ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬೆಳಕಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ವಾಯುವಿಕ ಬದುಕು ಎಲ್ಲಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿರಬಹುದು? ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕ ಹೊರಟರು. ಸಮುದ್ರದ ಗಾಢಾಂಧಕಾರ ವಲಯ-ಅಬಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಬಹು-ಲೋಹೀಯ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳು ನಿಕ್ಷೇಪಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇವು ವಿವಿಧ ಖನಿಜಗಳ ಮಿಶ್ರಣಗಳಾಗಿದ್ದು, ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಗಾತ್ರದ ಉಂಡೆಗಳಾಗಿವೆ. 

     ಆಳ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಪ್ರಮಾಣ ಅಳೆಯ ಹೊರಟ ಸ್ವೀಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ರವರಿಗೆ ತಾವು ಬಳಸಿದ ಉಪಕರಣಗಳು ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಪ್ರಮಾಣದ‌ಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದವು. ಆಗ ಬಹುಶಃ ತಮ್ಮ ಉಪಕರಣಗಳ ಸೆನ್ಸರ್‌ಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅನಿಸಿತು. ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಬೆಳಕಿನ ಮೂಲ ಬೇಕೇ ಬೇಕಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಅವರು ತರ್ಕಿಸಿದರು. 

ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ನಂತರ, ಸ್ವೀಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಅದುವರೆಗೂ ತಾವು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ದೃಗ್ವಿಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರದ ಬದಲಿಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಆಗಲೂ ಫಲಿತಾಂಶದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆ ಕಂಡು ಬರಲಿಲ್ಲ. " ಕಳೆದ ೮-೯ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ತಾವು ಈ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಸ್ವೀಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ಅ ವರ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂತು  !!!" ಅದುವರೆಗೂ  ತಂಡವು ಲೋಹೀಯ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳ ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳಿಂದ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದೇ ನಂಬಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈಗ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಹರ ವಿಷ ಸೇರಿಸಿದಾಗಲೂ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಜೀವಿಗಳಿಂದ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿತು. 

ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವು ಲೋಹೀಯ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳು ಇರುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಪ್ರಮಾಣವು ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚುವುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿತು. ಇಷ್ಟು ಆಳದಲ್ಲಿನ ಡಾರ್ಕ್‌ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಅನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 2013 ರಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅದು ಅಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಪುರಾವೆಗಳು ಈಗಷ್ಟೇ ಲಭಿಸಿವೆ. 

ಚಿತ್ರ ಕೃಪೆ: (https://spectrum.ieee.org/dark-oxygen-deep-sea-mining)
ಗೀಗರ್ ಹೇಳುವಂತೆ,             "ಬಹುಲೋಹೀಯ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳು ಕೋಬಾಲ್ಟ್, ನಿಕಲ್, ತಾಮ್ರ, ಲಿಥಿಯಂ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್‌ಗಳಂತಹ ಲೋಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು  ಗಾಢಾಂಧಕಾರ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಲೋಹಗಳಾಗಿವೆ." ನಿಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್‌ ಲಿಥಿಯಂ ಬ್ಯಾಟರಿ  ನೆನಪಾಗಿರಬೇಕಲ್ಲ? ಈ ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಜುಲೈ 22 ರಂದು ನೇಚರ್ ಜಿಯೋಸೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. "ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಕಂಪನಿಗಳು ಈಗ 10,000 ರಿಂದ 20,000 ಅಡಿ ಕೆಳಗಿನ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಈ ಅಮೂಲ್ಯ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ತಳದಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲು ಹೊರಟಿವೆ.‌ ಈ ರೀತಿಯ ಮಾನವ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಎಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪೀತೋ? ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಈ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುತ್ತಾ ಹೋಗುವ ಕಾರ್ಯವು, ಅಬಿಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದ್ರದ ಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಾಣವಾಯುವಾದ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ನ ಮೂಲವನ್ನೇ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ." ಆಳ ಸಮುದ್ರದ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಸಮುದ್ರ ಪರಿಸರದ ನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ.  

ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಲಿಥಿಯಂ ನ ಪ್ರಮಾಣಿತ ವಿದ್ಯುದ್ವಾರದ ವಿಭವಂತರ (Standard electrode potential )   -3.05 V ಹಾಗೂ ತಾಮ್ರದ ಪ್ರಮಾಣಿತ ವಿದ್ಯುದ್ವಾರದ ವಿಭವಾಂತರ +0.34V ಆದರೆ, ಇವೆರಡರ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ  ಉಂಟಾಗುವ ವಿಭವಾಂತರ 3.39V.  ಇದು ನಾವು ಬಳಸುವ ಪೆಂಟಾರ್ಚ್‌ ನ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಕೋಶದ ಎರಡರಷ್ಟು!!!

US ನ ನಾರ್ತ್‌ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಸಹ-ಲೇಖಕ ಫ್ರಾಂಜ್ ಗೈಗರ್ ತನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಲ್ಟಿಮೀಟರ್‌ ಬಳಸಿ ಈ ಲೋಹದ ಉಂಡೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರು. ಈ ಖನಿಜದುಂಡೆಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ  0.95V ನಷ್ಟು  ವಿಭವಾಂತರವಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂತು. ಸಮುದ್ರದ ನೀರು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಜನ್‌ ಆಗಿ ವಿಭಜನೆಗೊಳ್ಳಲು 1.23V ನ ಇನ್‌ಪುಟ್ ವೋಲ್ಟೇಜ್ ಜೊತೆಗೆ ಸುಮಾರು 0.37V ಯಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವೋಲ್ಟೇಜ್‌ ಅವಶ್ಯಕ . 

ಹೀಗೆ ವಿದ್ಯುದ್ವಿಭಜನಾ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಸಮುದ್ರದ ಗಾಢ ಅಂಧಕಾರ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌  ಅನ್ನೇ‌ ಡಾರ್ಕ್‌ ಆಕ್ಸಿಜನ್‌  ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ!!! ಇದೇ ಅಬಿಸ್‌ ನ ಜೀವಿಗಳ ಉಸಿರು. ಈ ಸಂಶೋಧನೆ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಸಂಚಲನಕ್ಕೆ ಕಾರಣಾವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಕಾದು ನೋಡಬೇಕಿದೆ!!!

 

ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ

                                         ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ

 

    ಲೇಖಕರು :  ತಾಂಡವಮೂರ್ತಿ ಎ ಎನ್‌

  ಸಹ ಶಿಕ್ಷಕರು

 ಸರ್ಕಾರಿ ಪದವಿಪೂರ್ವಕಾಲೇಜು.

ನೆಲಮಂಗಲ

ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವರ್ಗವಾದ ಕೀಟಗಳು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ವಹಿಸುವ ಪಾತ್ರ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಅವನತಿಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ, ಶಿಕ್ಷಕ ತಾಂಡವಮೂರ್ತಿ ಅವರು

 

ಕೀಟಗಳು ಷಟ್ಪಾದಿಗಳಾಗಿದ್ದು. ಸಂಧಿಪದಿಗಳ ವಂಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ವರ್ಗವಾಗಿವೆ. 2022 ರ ಅಂಕಿಅಂಶದಂತೆ ಸುಮಾರು 2.16 ಮಿಲಿಯನ್‌ ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಕೀಟಗಳ ಪ್ರಭೇದಗಳೇ ಸುಮಾರು 1.05 ಮಿಲಿಯನ್‌ ಗಳಷ್ಟಿದೆ.ಸರಿ  ಸುಮಾರು ಇಡೀ ಪ್ರಾಣಿಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೀಟಗಳು ಪರಿಸರವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರಜಾಲವನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು, ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ನಿರ್ವಹಿಸಲು, ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು, ಮಣ್ಣಿನ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಸಿಸಲು ಹಾಗು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ಪರಿಸರದ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಕೀಟಗಳು ತೆವಳಲಿ, ಹಾರಲಿ ಅಥವ ಸರಸರನೆ ನಡೆಯಲಿ, ಅವು ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ನಷ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಈ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಪ್ರಪಂಚದ 40% ರಷ್ಟು ಕೀಟ ಪ್ರಭೇದಗಳು ನಾಶವಾಗಬಹುದು ಎಂಬುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಳವಳಕಾರಿ ವಿಷಯ.

ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜಲಶೋಧಕಗಳು

ಕ್ಯಾಡಿಸ್‌ಫ್ಲೈನಂತಹ ಕೀಟಗಳು ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಕೊಳಗಳು ಮತ್ತು ತೊರೆಗಳಂತಹ ಜಲ ಪರಿಸರವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ಸಾವಯವ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಿಘಟಿಸಿ, ನೀರನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಿ, ವನ್ಯಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಶುದ್ಧವಾದ ನೀರನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.ಪರಿಸರವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಡಿಸ್ಫ್ಲೈಗಳು ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೂಚಕಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಅವನತಿಯು ಜಲಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಕೀಟಗಳು.

ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಶೇ85ರಷ್ಟು ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಕ್ರಿಯೆಯು ಜೇನುನೊಣ, ದುಂಬಿ, ಪತಂಗಗಳಂತಹ ಕೀಟಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆವಾಸನಾಶ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೀಟನಾಶಕ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆ ಕೀಟಗಳ ಅವನತಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹೂ ಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕೀಟ ಪ್ರಭೇದಗಳ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬನೆ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಆಹಾರಜಾಲವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪರಿಸರಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ಕೀಟಗಳ ಅವನತಿ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಸ್ಯಪ್ರಭೇದಗಳ ನಾಶಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. 

ಪಕ್ಷಿಗಳ ಪೋಷಣೆ

ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 500 ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಕೀಟಗಳನ್ನು ಆಹಾರವಾಗಿ ಸೇವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ. ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲದೆ ಉಭಯವಾಸಿಗಳು, ಸರಿಸೃಪಗಳು ಮಾನವನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸ್ತನಿಗಳಿಗೂ ಕೀಟಗಳು ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

ರೈತರ ಮಿತ್ರರು

1 ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ 0.5% ರಷ್ಟು ಕೀಟಗಳು ಮಾತ್ರ ಬೆಳೆ ಹಾನಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ನೆಲದ ಜೀರುಂಡೆಗಳಂತಹ ಪರಭಕ್ಷಕ ಕೀಟಗಳು ಕಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಕೀಟಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ .ಆದರೆ, ಭೆಳೆಹಾನಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಕೀಟಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಉಮೇದಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದೇ ಬಳಸುವ ಕೀಟನಾಶಕಗಳು ಉಪಯುಕ್ತ ಕೀಟಗಳನ್ನೂ ನಾಶಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಮಾನವನ ಸ್ವಯಂಕೃತ ಅಪರಾಧವೆಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

 ಶುಚಿಕಾರಕಗಳು 

ಪ್ರಾಣಿಗಳ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಘಟಿಸುವ ಮತ್ತು ಹೂಳುವ ಮೂಲಕ, ಸಗಣಿ ಜೀರುಂಡೆಗಳು ಡೈರಿ ಮತ್ತು ಪಶು ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ಮೀಥೇನ್ ಹೊರ ಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ಆರು ಕಾಲಿನ "ಕಸ ಸಂಗ್ರಹಕಾರರು" ರೋಗವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಮಣ್ಣಿಗೆ ವಾಯುಪೂರಣ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಬೀಜಗಳನ್ನು ಚದುರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ.

ಮಣ್ಣಿನ ರಚನೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಪೂರಣ ನಿರ್ವಹಣೆ

ಇರುವೆ ಮತ್ತು ಗೆದ್ದಲಿನಂತಹ ಕೀಟಗಳು ಮಣ್ಣನ್ನು ಕೊರೆಯುವ ಮೂಲಕ ಮಣ್ಣಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಮೃದುಗೊಳಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಮಣ್ಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ ಬೇರಿಗೆ ವಾಯುಪೂರಣ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ, ಸಸ್ಯಗಳ ಬೇರು ಮಣ್ಣಿನಾಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಲು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವ ವಾಯುವಿಕ ಸೂಕ್ಷಜೀವಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರೋಟೀನ್‌  ಆಕರಗಳಾಗಿ ಕೀಟಗಳು

ಕೀಟಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರವಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಶುಷ್ಕ ತೂಕದಲ್ಲಿ ಶೇ 35 ರಿಂದ 60 ರಷ್ಟು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು 2 ಬಿಲಿಯನ್‌ ಜನರು ಪ್ರತಿದಿನ ತಮ್ಮ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಸಾವಿರ ಕೀಟಪ್ರಭೇದಗಳು ಆಹಾರವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿವೆ.ಯುರೋಪ್‌, ಅಮೇರಿಕಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಏಷ್ಯಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಶುಸಂಗೋಪನೆಯಂತೆ ಆಹಾರಯೋಗ್ಯ ಕೀಟಗಳ ಕೃಷಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ಸಂಬಂಧ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 23 ರಂದು ವಿಶ್ವ ಆಹಾರಯೋಗ್ಯ ಕೀಟಗಳ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದಾದರೆ, ಕೀಟಗಳು ಜೀವಜಾಲದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಮತ್ತು ಮಹತ್ತರವಾದ ಕೊಂಡಿಗಳಾಗಿವೆ. ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯಲ್ಲಿ ಕೀಟಗಳ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ಒಟ್ಟಾರೆ ಜಾಗತಿಕ ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.” ಕೀಟಗಳ ಅವನತಿ ಆಹಾರಜಾಲದ ಅವನತಿ” ಅಲ್ಲವೇ?

ಇರುವೆಗಳು ಸಾರ್‌ ಇರುವೆಗಳು!

 ಇರುವೆಗಳು ಸಾರ್‌ ಇರುವೆಗಳು!

 

ಲೇಖಕರು: ಸುರೇಶ  ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ

ಸಂಘಜೀವಿ ಕೀಟಗಳಾದ ಇರುವೆಗಳ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಶಿಕ್ಷಕ ಸುರೇಶ ಅವರು

  ಓ ಮೈಗಳ್ಳರೆ, ಇರುವೆಗಳ ಬಳಿಹೋಗಿ ಬದುಕುವುದು ಹೇಗೆಂದು ಕಲಿಯಿರಿ  ಎಂಬ ಮಾತೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೆ ʼಇರುವೆ ಬೆಟ್ಟವನ್ನೇ ಕದಲಿಸಬಲ್ಲದುʼ. ʼಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸಗಳು ಇರುವೆಗಳು ಮಾಡುವಂತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ನಡೆಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತವೆ.ʼ ಮುಂತಾದ ನಾಣ್ನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವೆಗಳಿಗಿರುವ ಸಾಮರ್ಥದ ಔನ್ನತ್ಯವನ್ನು   ಒತ್ತಿ ಹೇಳುವ ಪ್ರಯತ್ನವೇ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಇರುವೆಗಳು ನಮಗೆಲ್ಲ ತಿಳಿದ ಹಾಗೆ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಜೀವನ, ಧೈರ್ಯ , ಶೌರ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯ ಪಾರಾಯಣತೆಗೆ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿವೆ. ಅಂಟಾರ್ಟಿಕ ಖಂಡ , ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌, ಗ್ರೀನ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌  ಹೊರೆತುಪಡಿಸಿ ಜಗತ್ತಿನ ಯಾವುದೇ ಮೂಲೆಗೆ ಹೋದರು ಒಂದಲ್ಲ ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ಇರುವೆಗಳು ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಕಪ್ಪು, ಕಂದು ಅಥವಾ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಂಬರಿನಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಇರುವೆಯ ಒಂದು ಮಾದರಿಯು ತೊಂಬತ್ತೊಂಬತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್‌ ವರ್ಷಗಳ ಇರುವೆಗಳ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.  ಒಂದು ಮಿಲಿಮೀಟರ್‌ ನಿಂದ ಹಿಡಿದು ೪ ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್‌ನಷ್ಟು ಉದ್ದವಿರುವ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತು ಸಾವಿರ ಪ್ರಭೇದದ  ಇರುವೆಗಳು ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇವೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. 

   ಇರುವೆಗಳು ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಫರ್ಮಿಸಿಡಿಯೇ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಜೇನುನೊಣಗಳು ಮತ್ತು ಕಣಜಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ, ಇವೆಲ್ಲವೂ ಕಿರಿದಾದ ಸಲೀಸಾಗಿ ಬಾಗುವ ಸೊಂಟವನ್ನು , ದೇಹಕ್ಕೆ ಕೈಟನ್‌ ನಿಂದ ಸಂಯೋಜಿತವಾದ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಜಲನಿರೋಧಕ ಹೊರಚಿಪ್ಪನ್ನು  ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.  ಇವುಗಳ  ದೇಹವನ್ನು ಮೂರು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ ತಲೆ, ಎದೆ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್ಟರ್ (ಸೊಂಟದ ಹಿಂದೆ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗ). ಇರುವೆಗಳ ಆಹಾರವು ಅವುಗಳ ಜಾತಿಗಳು ಬದಲಾದಂತೆ  ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಎಲೆಗಳು, ಬೀಜಗಳು, ಸಣ್ಣ ಕೀಟಗಳು, ಮಕರಂದ ಮತ್ತು ಜೇನುಹುಳುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಗಳು  ಅವುಗಳ ತೂಕಕ್ಕಿಂತ ಹತ್ತು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಭಾರ ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ.

ಇರುವೆಗಳಿಗೆ ಶ್ವಾಸಕೋಶವಿಲ್ಲ. ದೇಹದ ಚಯಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ವಾತಾವರಣದಿಂದ  ನೇರವಾಗಿ ದೇಹದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ರಂದ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಇರುವೆಯ ಅಂಗಾಂಶಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ.   ಅಂಗಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಹಾಗೆಯೆ‌ ಅದೇ ರಂದ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ.  ಇರುವೆಯ ಹೃದಯವು ಮೆದುಳಿನ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ಅದರ ತಲೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ!  ತಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕೊಳವೆಯಾಗಕಾರದ ಈ ಹೃದಯವು ಬಿಳಿ ಬಣ್ನದ ರಕ್ತವನ್ನು ದೇಹದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವಾಪಸ್ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಪಂಪು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇರುವೆಗಳು ಸುವಾಸನೆ, ಸ್ಪರ್ಶ, ಚಲನೆ, ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಉಗುಳು ವಿನಿಮಯದ ಮೂಲಕ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತವೆ.ಇರುವೆಗಳಿಗೆ ಕಿವಿಗಳಿಲ್ಲ ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಬೇಧಗಳಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣುಗಳೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ತಮ್ಮ ಪಾದಗಳ ಮೂಲಕ ತಾವು ನಿಂತ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಕಂಪನಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವು ಧ್ವನಿಯನ್ನು "ಕೇಳುತ್ತವೆ".  ಆಂಟೆನ್ನಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ತಮ್ಮ ಬಾಯಿ ಬಳಿ ಇರುವ ಎರಡು ಮೀಸೆಯಂತಹ ರಚನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಅವು ಸ್ಪರ್ಶದ ಮೂಲಕ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಭಾಷಿಸಬಲ್ಲವು, ಆಹಾರವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬಲ್ಲವು. ಇರುವೆಗಳ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲವಾದ ಸಂವೇದನಾ ಅಸ್ತ್ರವೆಂದರೆ ಸುವಾಸನೆಯ ಗ್ರಹಿಕೆ. ಇರುವೆಗಳು ತಾವು ಸಾಗುವ ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಫೆರಮೋನ್‌ ಎಂಬ ಸುವಾಸನೆಯ ಜಾಡನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಾ ಸಾಗುತ್ತವೆ.  ಈ ಜಾಡು ಇತರೆ ಇರುವೆಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕವಾಗಿ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಇರುವೆ ತಾನು  ಹೊರಟ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಮತ್ತೆ ಹಿಂತಿರುಗಲೂ ಸಹಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆಹಾರದ ಆಕರದ ಪತ್ತೆ, ಅಪಾಯದ ಸೂಚನೆ, ತನ್ನ ಗೂಡನ್ನು ಹುಡುಕಲು  ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಇತರೆ ಇರುವೆಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಲು ಇದೇ  ಫೆರಮೋನ್‌ ಸುವಾಸನೆ ಪ್ರಸಾರ ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು  ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲರಿ ಪಾಲ್ಪ್‌ ಎಂಬ ಅಂಗ ಇರುವೆಯ ಮೂಗಿನಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ .  ಸಾಮಾನ್ಯ ಇರುವೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಜೊತೆ ಸಂಯೋಜಿತ ಕಣ್ಣುಗಳಿವೆ. ಇವು ಇರುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ೩೬೦ ಡಿಗ್ರಿಯ ನೋಟವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು ಸಹಕರಿಸುತ್ತವೆ. ರಾಣಿ ಮತ್ತು  ಗಂಡು ಇರುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರಬೇಧದ ಇರುವೆಗಳ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ   ಸಂಯೋಜಿತ ಕಣ್ಣುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳ ನೆತ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಜೊತೆ ಸರಳ ಕಣ್ಣುಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಓಮಟೀಡಿಯಾ ಮತ್ತು  ಒಸೆಲೈ ಅಂಗಾಂಶಗಳಿದ್ದು. ಇವು ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಖರತೆ, ನೆಳಲು ಬೆಳಕನ್ನು ಗುರ್ತಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಯ ತಲೆಯಲ್ಲಿನ ಮೆದುಳಿನಿಂದ ಹೊರಟ ನರಮಂಡಲ ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಪುಟ್ಟದಾದ ಮೆದುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇರುವೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಚಾಲಾಕಿನ ಟಾಸ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಹವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸಂಶೋಧಕರ ಆಸಕ್ತಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿದೆ. ಗ್ಯಾಸ್ಟರ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಇರುವೆಯ ಹೊಟ್ಟೆಯು ಜಠರ ಕರುಳು ವಿಸರ್ಜನಾಂಗ ವಿಷದ ಚೀಲ ಮುಂತಾದ ಅವಯವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇರುವೆಯ ದವಡೆಯ ಎರಡೂ ಕಡೆಗಿರುವ ಮ್ಯಾಂಡಿಬಲ್‌ ಎಂಬ ಇಕ್ಕಳದಂತಹ ಎರಡು  ಕೋರೆಗಳು ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ, ದಾಳಿ ಮಾಡಲು, ಮತ್ತು ಆಹಾರವನ್ನು ಇತರೆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯಲು, ತುಂಡರಿಸಲು ಬಲವಾದ ಆಯುಧವಾಗಿದೆ.  ಕೆಲವು ಪ್ರಬೇಧದ ಇರುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಎಷ್ಟು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ ತನ್ನ ಶತೃವನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು, ಘಾಸಿಗೊಳಿಸಲು ಗಂಟೆಗೆ ೧೪೦ ಕಿಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಈ ಮ್ಯಾಂಡಿಬಲುಗಳು ಮುಚ್ಚಿ ಹಿಡಿದು ಗಾಯಗೊಳಿಸಬಲ್ಲವು.     

        ಇರುವೆಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿವೆ. ಇರುವೆ ಗೂಡು ಎಂಬುದು ಒಂದು ಕಾಲೋನಿಯಂತೆಯೇ ಸಕಲ ಸಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಮೂಹವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಇರುವೆಯ ಒಂದು ವಸಾಹತು ನೂರಾರು ಸಾವಿರ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಇರುವೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಈ ಕಾಲೋನಿಗಳಿಗೆ ರಾಣಿ ಅಥವಾ ರಾಣಿಯರ ನೇತೃತ್ವ ಇರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವದ ಜಾತಿಗಳು ಎರಡು ಅಥವಾ ಸಾವಿರಾರು ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಕಾಲೋನಿಗಳ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ ರಾಣಿ ಸಾವಿರಾರು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ,ಡ್ರೋನ್‌ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗಂಡು ಇರುವೆಗಳು  ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನುಅವು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ ರಾಣಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದುವುದು, ಅದಾದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಸಾಯುತ್ತವೆ. ಕೆಲಸಗಾರ ಇರುವೆಗಳು, ಹೆಚ್ಚು ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ಇದ್ದು ನಮಗೆ ಗೋಚರಿಸುವ ಕಾಲೋನಿಯ ಸದಸ್ಯರು, ಅವು ಎಂದಿಗೂ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡದ ಹೆಣ್ಣುಗಳಾಗಿವೆ. ಅವು ಆಹಾರ ಹುಡುಕಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಗೂಡಿಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ.  ರಾಣಿಯನ್ನೂ,ಅದರ ಸಂತತಿಯ ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಗೂಡನ್ನು ಕಟ್ಟವ ಕೆಲಸ  ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸೈನಿಕರಾಗಿ ಹೋರಾಡಿ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಕೆಲಸಗಾರರು ತಮ್ಮ ದೇಹದ ತೂಕದ ಹತ್ತು ಪಟ್ಟು ತೂಕವನ್ನು ಹೊತ್ತು ಸಾಗಿಸಬಲ್ಲವು.  ವರ್ಷದ ಕೆಲವು ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಣಿ ವಿಶೇಷ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತದೆ, ಅದು ಹೊಸ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಗಂಡುಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಗಂಡು ಜನಿಸಿದಾಗ,  ರೆಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು  ಗೂಡಿನಿಂದ ಹಾರಿಹೋಗಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೆರೆಯುತ್ತವೆ. ನಂತರ ರೆಕ್ಕೆ ಕಳಚಿದ ಗಂಡುಗಳು ನೆಲಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದು ಸಾಯುತ್ತವೆ.  ಇಲ್ಲವೇ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಅಥವಾ ಇತರ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ರಾಣಿಯು  ಗೂಡು ಮಾಡಲು ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದರ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಕಳಚಿ ಬೀಳುತ್ತವೆ.  ಅಲ್ಲಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ ರಾಣಿ ಮೊಟ್ಟೆಇಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ.ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಒಡೆದು ಲಾರ್ವಾ ಆಗುತವೆ.  ಲಾರ್ವಾಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ಯೂಪ ಆಗಿ ನಂತರ ಅವುಗಳಿಂದ  ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ನಂತರ, ಹೊಸ ಇರುವೆಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಇರುವೆಯ ಹೊಸ ಕಾಲೋನಿ ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

 ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ, ವ್ಯವಸಾಯ ಮಾಡುವ ಜೀವಿಗಳಿದ್ದರೆ ಅವು ಬಹುತೇಕ ಇರುವೆಗಳೆ ಇರಬೇಕು. ಇರುವೆಗಳು ಎಪಿಡ್ಸ್‌ ಗಳೆಂಬ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಸಸ್ಯಗಳ ಕಾಂಡ, ಎಲೆ,ಚಿಗುರು ಮುಂತಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳಿಸಿ ಪೋಷಿಸುತ್ತವೆ. ಎಪಿಡ್ಸ್‌ಗಳು ಸಸ್ಯದಿಂದ ಪೋಷಕಾಂಶಭರಿತ ರಸವನ್ನು ಹೀರಿ ತಾವು ಜೇನಿನಂತಹ ರಸವನ್ನು ಒಸರುತ್ತವೆ. ಈ ರಸವು ಇರುವೆಗಳಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಆಹಾರವಾಗಿದ್ದು ಇರುವೆಗಳು ಈ ರಸವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಇರುವೆ ಕಾಲೋನಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಮಾನವರು ತೋಟಗಾರಿಕೆಯನ್ನು  ಆರಂಭಿಸಿ ೧೨,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ಒಂದು ಅಂದಾಜು, ಆದರೆ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕಾದ ಮಳೆ ಕಾಡುಗಳ ಇರುವೆಗಳು ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಾಗಿ ೬೦ ಮಿಲಿಯನ್‌ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೆ ಶಿಲೀಂದ್ರ ಕೃಷಿಯನ್ನು  ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು ಎಂದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಲ್ಲವೇ? ಇರುವೆಗಳ ಗೂಡಿನ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶಭರಿತ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂದ್ರವು ಸೊಗಸಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಲ್ಲದು. ಇರುವೆಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗಬಲ್ಲ ಇಂತಹ ಶಿಲೀಂದ್ರಗಳನ್ನು ಅವು ತಮ್ಮ ಗೂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸುತ್ತವೆ.  ಸಸ್ಯದ ಎಲೆ ಕಾಂಡ ಮುಂತಾದವನ್ನು ಇರುವೆಗಳು ಸಾಗಿಸಿ ಗೂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿ ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಶಿಲೀಂದ್ರದ ಕೃಷಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.  ಸುಮಾರು ೨೪೦ ಪ್ರಬೇಧದ ಅಟ್ಟ ಇರುವೆಗಳು ಅದರಲ್ಲೂ ಎಲೆ ಕಡಿಯುವ ಇರುವೆಗಳು ಶಿಲೀಂದ್ರ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಎಲೆ ಕಡಿಯುವ ಇರುವೆಗಳು ಎಲೆ ಮುಂತಾದ ಸಾವಯವ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸಿ ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಸಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಶಿಲೀಂದ್ರ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ.  

ಆಫ್ರಿಕಾದ ಬೋಟ್ಸವಾನದ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಮೆಟಬಿಲಿ ಇರುವೆಗಳು ಗೆದ್ದಲು ಗೂಡಿಗೆ ದಾಳಿ ಇಡುವ ವಿಧಾನ ಶತ್ರುಗಳ ಮೇಲೆ ಎರಗುವ ಪಕ್ಕಾ ವೃತ್ತಪರ ಸೈನ್ಯದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಂತಿರುತ್ತದೆ. ಸಿಕ್ಕಲ್ಲಿ ಕಂಡಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದಲುಗಳನ್ನು ಸೈನಿಕ ಗೆದ್ದಲು, ಕೆಲಸಗಾರ, ಮರಿ, ಮೊಟ್ಟೆ ಯಾವುದನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕಿಸದೇ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಕೊಂದು ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಗೂಡಿಗೆ ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತವೆ. ದಂಡು ಇರುವೆಗಳು(army ants) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಅಲೆಮಾರಿ ಇರುವೆಗಳಿವೆ. ಇವು ಶಾಶ್ವತ ಗೂಡನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ ಒಂದೆಡೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸೈನಿಕ ಇರುವೆಗಳು ತಾವೇ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ದೇಹದಿಂದ ಒಂದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಗೂಡನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಇರುವೆಗಳು ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಳೇ ಇರುವ  ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಕಾಡಿನ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಾ ದಾರಿಗೆ ಅಡ್ಡಬಂದ ಇತರೆ ಇರುವೆ ಕೀಟ, ಕಪ್ಪೆ, ಓತಿ, ಹಾವು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಹಿಡಿದು ತಮ್ಮ ಬಲವಾದ ಮ್ಯಾಡಿಬಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಕಚ್ಚಿ ತಮ್ಮ ದೇಹ ಹಿಂದಿರುವ ವಿಷದ ಮುಳ್ಳಿನಿಂದ ಚುಚ್ಚಿ ಕೊಂದು ತಿಂದು ಮುಗಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಕ್ಯಾಂಪನ್ನು ಸೇರತ್ತವೆ. ಅಮೆಜಾನ್‌ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಇರುವೆ ಕಾಡಿನ ಸಸ್ಯದ ನಾರಿನಿಂದ ಬಲೆಯನ್ನು ಹೆಣೆಯಬಲ್ಲದು. ಬಲೆಯನ್ನು ದಾಟಿ ಹೋಗುವ ಯಾವುದೇ ಕೀಟ, ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನು ಬಲೆ ರಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾದು ಕುಳಿತಿರುವ ಈ ಇರುವೆಗಳು ಕಚ್ಚಿ ಹಿಡಿದು ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಇರುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ಪರಿಸರ ತಕ್ಕಂತೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಯೋಜನಾಬದ್ಧವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿ ಎಂತಹ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿಯೂ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧವಾಗಿ, ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಬದುಕನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿವೆ. ಇರುವೆಗಳಿಂದ ನಾವು ಕಲಿಯುವುದು ಬಾಕಿ ಬೇಕಾದಷ್ಟಿದೆ ಅಲ್ಲವೇ?