ಮಾನವನ ಜೀನೋಮ್

 ಮಾನವನ ಜೀನೋಮ್

                               ಲೇಖಕರು : ಬಿ.ಎನ್.ರೂಪ

                                      ಸಹಶಿಕ್ಷಕರು ಕೆ.ಪಿ.ಎಸ್‌.

                                        ಜೀವನ್‌ ಭೀಮ ನಗರ                                    ಬೆಂಗಳೂರು ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯ-4

  ಜೀವಕೋಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಕೋಶೀಯ ಡಿ.ಎನ್.ಎ. ಅವಶ್ಯ ಮಾಹಿತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸುವ ಡಿಎನ್ಎ ಘಟಕವನ್ನು ವಂಶವಾಹಿ ಅಥವಾ ಜೀನ್(Gene) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಹವು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಪೂರಕವಾದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಜೀನ್‌ಗಳು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಜಿವಕೋಶದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಾತ್ಮಕ ಜೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಜೀನೋಮ್()‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಾನವನಲ್ಲಿರುವ ಜೀನ್‌ ಗಳು ಕೇವಲ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಘಟಕ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಇವು ನಮ್ಮ ದೇಹದ ನಿರ್ಮಾಣ ಹಾಗೂ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇವು ಕೇವಲ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಂಕೇತಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಇನ್ನಿತರ ಪ್ರಮುಖ ಕೋಶಿಯ ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನೂ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜೀವಿಯ ಜೀವಕೋಶದ ರಚನೆ, ಕಿಣ್ವಗಳ ಸ್ರವಿಕೆ, ಮುಂತಾದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನೂ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಮಾನವನ ಜೀನೋಮ್‌ ಕೇವಲ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು  ಸಂಕೇತಿಸುವ ಜೀನ್ಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನಿಯಂತ್ರಕ, ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಡಿಎನ್ಎ ಘಟಕಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇವು ಜೀನ್ ಗಳ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

 ಪ್ರೋಟೀನ್‌ ಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೈಟ್ಟ್ರೋಜನ್‌ ಬೇಸ್ ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಆನುವಂಶೀಯ ಘಟಕಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜೋಡಣೆಯ ಸಂಕೇತಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಜೀನ್‌ ಗಳು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. 

1990 ಮತ್ತು 2003ರ ನಡುವೆ “ಹ್ಯೂಮನ್ ಜೀನೋಮ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್” ಎಂಬ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸರಣಿಯ ಪ್ರಯತ್ನದೊಂದಿಗೆ ಮಾನವನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾನವನಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ ಗಳನ್ನುತಯಾರಿಸಲುಸೂಚನೆಗಳನ್ನುಒದಗಿಸುವ 20,000 ದಿಂದ 25000 ಜೀನ್‌ ಗಳು ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿರುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಜೀನ್ ಗಳು ಹೀಗಿವೆ,  

TP53 : ಇದು ಪಿ 53 ಎಂಬ ಪ್ರೊಟೀನ್ಅನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾನವನ ಜೀನೋ‌ ಮ್‌ ನ ರಕ್ಷಕ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೋಶೀಯ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದಲ್ಲದೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಜೀವಕೋಶದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

 EGFR : ಇದು ಹೊರ ಚರ್ಮದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಗ್ರಾಹಕ ಅಂಶವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಅ ಮೂಲಕ ಜIವಕೋಶದ ಬೆಳವಣಿ̧ಗೆ ಕೋಶವಿಭಜನೆ ಹಾಗೂ ಉಳಿಯುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

APOE-ಇದುಎಪೋಲೈಪೋಪ್ರೋಟೀನ್ಈ ಎಂಬಪ್ರೋಟಿನ್ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಇದುಕೊಬ್ಬುಹಾಗೂಇತರೆಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ಅನ್ನುರಕ್ತಪರಿಚಲನೆಯಲ್ಲಿಸಾಗಾಣಿಕೆಮಾಡುತ್ತದೆ.

TNF-ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖಸಿಗ್ನಲಿಂಗ್ಅಣುವಾದಟ್ಯೂಮರ್ನೆಕ್ರೋಸಿಸ್ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದುಉರಿಯೂತದಲ್ಲಿಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.

IL6-ಉರಿಯೂತದಲ್ಲಿಒಳಗೊಂಡಿರುವಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾಅಣುವಾದಇಂಟರ್ಲ್ಯೂಕಿನ್ 6 ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.

TGFB-1-ಕೋಶಗಳಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನುನಿಯಂತ್ರಿಸುವಪ್ರೋಟೀನ್ಆಗಿರುವರೂಪಾಂತರದಬೆಳವಣಿಗೆಯಅಂಶಬೀಟಾ-1 ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.

MTHFR-ಮೀಥಿಲೀನ್ಟೆಟ್ರಾಹೈಡ್ರೋಫೋಲೇಟ್ರೆಡಕ್ಟೇಜ್ಎಂಬಕಿಣ್ವವವನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಇದುಫೋಲೇಟ್ನಚಯಪಚಯಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿಪ್ರಮುಖಪಾತ್ರವನ್ನುನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ESR-1-ಈಸ್ಟ್ರೋಜನ್ಗ್ರಾಹಕ-1ಎಂಬಪ್ರೋಟಿನ್ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಇದುಈಸ್ಟ್ರೋಜನ್ನೊಂದಿಗೆಸೇರಿಜೀನ್ಅಥವಾವಂಶವಾಹಿಅಭಿವ್ಯಕ್ತವನ್ನುನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

AKT1-ಒಂದುಸಾಂಕೇತಿಕಪ್ರೋಟೀನ್ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಈಪ್ರೊಟೀನ್ಜೀವಕೋಶಬೆಳವಣಿಗೆಹಾಗೂಉಳಿಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ASPM  : ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹಾಗೂ ಮೆದುಳಿನ ಉರಿಯೂತದ ಉತ್ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವಪ್ರೋಟಿನ್ಅನ್ನು ಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

SOD-1-ಡಿಎನ್‌ಎಹಾನಿಮತ್ತುಉತ್ಪರಿವರ್ತನೆಗಳಿಂದನರಕೋಶಗಳನ್ನುರಕ್ಷಿಸುವಪ್ರೋಟೀನ್ಅನ್ನುಎನ್ಕೋಡ್ಮಾಡುತ್ತದೆ.