ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಅರಳುವ ಕೆಲವು ವಿಶಿಷ್ಟ ಹೂಗಳು

ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಅರಳುವ  ಕೆಲವು ವಿಶಿಷ್ಟ ಹೂಗಳು.

ಲೇಖಕರು: ಸುರೇಶ ಸಂಕೃತಿ 

ಸುಂದರ ಬದುಕನ್ನು ಹೂವಿಗೆ ಹೋಲಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ.  ಬೆಳಗೆದ್ದು ಗಿಡ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಅರಳಿ   ತನ್ನ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಂಪಿನಿಂದ ಅಪಾರ   ಮುದ ನೀಡುವ ಹೂವು ಸಂಜೆಗೆ ಮುದುಡುತ್ತದೆ.    ಅದರ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಾಳೆ ಹೊಸ ಹೂವು ಅರಳಿ‌, ನೋಡಿ ನಾನಿಲ್ಲಿದ್ದೀನಿ, ಗುಡ್‌ ಮಾರ್ನಿಂಗ್ ಎಂದು ಶುಭ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಹೂಗಳು ಸಸ್ಯಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗ. ಬೆಳೆಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಳು ಕಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಫಲಸಲನ್ನು ನೀಡಲು ಯಥೇಚ್ಚ ಹೂಗಳು ಇರಲೇಬೇಕು ಅಲ್ಲವೇ? ಜೇನುಗಳು ದುಂಬಿಗಳು ಮುಂತಾದ ಕ್ರಿಮಿ- ಕೀಟ, ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ  ಹೂವಿನ ಮಕರಂದವೇ ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರವಲ್ಲವೇ?   ದಿನ ನಿತ್ಯ ಅರಳಿ ನಗುವ ಹೂಗಳು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ಸಾವಿನವರೆಗೆ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ  ಅವಿಭಾಜ್ಯವೆಂಬಂತೆ ಹೊಸೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಮತ್ತೆ  ಕೆಲವು ಹೂವುಗಳಿವೆ ಅವು ಅರಳಲು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಾಲ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳು, ಕೆಲವೊಂದು ಹೂಗಳು ಒಮ್ಮೆ ಅರಳಲು ಒಂದು ದಶಕ ಮೀರುತ್ತದೆ!   ಬಿದುರು ಹೂವು ಅರಳುವುದು ಅದರ ವಿವಿಧ ತಳಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಅರವತ್ತರಿಂದ ನೂರ ಮುವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಎಂಬುದು ನಮಗೆಲ್ಲ ತಿಳಿದ ವಿಷಯವೇ ಆಗಿದೆ. 

ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಸುಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಪ್ಸ್‌ ಫ್ಲವರ್‌ ಒಮ್ಮೆ ಅರಳಲು ಎಂಟರಿಂದ ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೂವು ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿ ಹಿಡಿದ ಐದು ಅಡಿಯ ಅಗಲದ ಛತ್ರಿಯಂತೆ ವಿಶಾಲವಾಗಿ  ಅರಳಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಹೂವು ತಾನು ಅರಳಿದಾಗ ತನ್ನ ಕಂಪನ್ನು ಸೂಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವೇ.  ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಕಾರ್ಪ್ಸ್‌ ಫ್ಲವರ್‌ ಅರಳಿದಾಗ ಕೊಳೆತ ಮಾಂಸದ ದುರ್ವಾಸನೆಯನ್ನು ಸೂಸುತ್ತದೆಯಂತೆ.  ಈ ದುರ್ವಾಸನೆಯಿಂದ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವ ಕ್ಯಾರಿಯನ್‌ ಬೀಟಲ್‌ ಹೂವಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಈ ಸಸ್ಯದ ಪರಾಗ ಸ್ಪರ್ಷಕ್ಕೆ ಸಹಕರಿಸುತ್ತದೆ! 

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ, ಶ್ರೀಲಂಕ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಶ್ರೀತಾಳೆ (Coryphy umbraculifera) ಎಂಬ ತಾಳೆ ಮರ 20-40 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಹೂ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಸಾಹಿತ್ಯಗಳು ಉಳಿದಿರುವುದು ಈ ತಾಳೆಯ ಗರಿಗಳಲ್ಲಿಯೇ.  ಇದರ ಹೂ ಅರಳಿ ಪರಾಗ ಸ್ಪರ್ಶವಾದನಂತರ ಕಾಯಾಗಿ ಅದರ ನಂತರದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಳುಗಳು ನೆಲಕ್ಕೆ ಉದುರುತ್ತವೆ. ಈ ಕಾಳುಗಳು ಆನೆಯ ದಂತದ ಮಣಿಗಳಂತೆಲಯೇ ಹೊಳಪು ಮತ್ತು ಗಟ್ಟಿತನ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಕಾಳುಗಳು ಉದುರಿದ ನಂತರ ಇಡಿ ಈ ತಾಳೆ ಮರ ಸತ್ತು ನೆಲಕ್ಕೆ ಒರಗುತ್ತದೆ.

ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕಾದ ಬೊಲಿವಿಯಾ ಮತ್ತು ಪೆರುವಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಕ್ವೀನ್‌ ಆಫ್‌ ಆಂಡೀಸ್‌ ಅಥವಾ ಪೂಯಾ ರಾಯ್ಮಂಡಿ (Puya raimondii)  ಎಂಬ ಅನಾನಸ್‌ ಜಾತಿಯ ಗಿಡದಲ್ಲಿ ಹೂವು ಒಮ್ಮೆ ಅರಳಲು 80ರಿಂದ 100 ವರ್ಷಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದ. ಅನಾನಸ್‌ ಹಣ್ಣಿನಂತೆಯೇ ಮೇಲ್ಮೈ ಇರುವ ಸುಮಾರು 30 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಂಬದಂತಹ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಲೂ ಸಾವಿರಾರು ಹೂವುಗಳು  ಅರಳುತ್ತದೆ. ಪರಾಗ ಸ್ಪರ್ಶದ ನಂತರ ಕಾಳು ಕಟ್ಟಿ, ಹೂವಿನೊಂದಿಗೆ ಗಿಡವೂ ಸತ್ತು ಸ್ವರ್ಗ ಸೇರತ್ತದೆ!?  ಚಿಲಿ ದೇಶ ಪೂಯಾ ಚಿಲೆಯಂಸಿಸ್‌ ಎಂಬ ಹೂ ಅರಳಲು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಾಲಾವಧಿ 11 ವರ್ಷಗಳು. ಅದರ  ಹಸಿರು ಮಿಶ್ರಿತ ಹಳದಿ ಹೂಗಳು ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ತನ್ನೆಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಅದರೆ ಭರ್ಜಿಗಳಂತೆ ಹೊರಕ್ಕೆ ಚಾಚಿರುವ ಇದರ ಎಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಮುಳ್ಳುಗಳು ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿವೆ.  ಮೇವಿಗೆಂದು ಹೋಗಿ ಇದರ ಪೊದೆಯೊಳಗೆ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡ ಕುರಿಗಳು  ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡು ಹೊರಬರಲಾಗದೆ ಅಲ್ಲೇ ಅಸು ನೀಗುತ್ತವೆ.  ಹಾಗೆಯೇ ದಿನಗಳು ಕಳೆದ ನಂತರ ಅದೇ ಗಿಡಕ್ಕೆ ಸಾರಯುಕ್ತ  ಗೊಬ್ಬರವಾಗುತ್ತವೆ.

ಇದರಿಂದಾಗಿ ಪೂಯಾ ಚಿಲೆಯಂಸಿಸ್‌ಗೆ ಕುರಿ ಭಕ್ಷಕ ಎಂಬ ಕುಖ್ಯಾತಿಯೂ ಇದೆ. ನಮಗೆಲ್ಲ ಚಿರಪರಿಚಿತವಾದ ಕತ್ತಾಳೆ ಗಿಡ (Agave americana)  ದ ಜೀವಿತಾವಧಿ 10 ರಿಂದ 30 ವರ್ಷಗಳು ಆದರೂ ಇದನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷಿನಲ್ಲಿ ಸೆಂಚುರಿ ಪ್ಲಾಂಟ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ!?  ಅಡಿಕೆ ಪಟ್ಟೆಯಂತಿರುವ ಇದರ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹಗ್ಗದ ನಾರು ತೆಗೆಯಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೂ ಬಿಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಿಡದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಕೊನರುವ ಇದರ ಹೂವು ತುಂಬಿದ ಕಾಂಡ ಸುಮಾರು 10 ರಿಂದ 12 ಅಡಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಒಳಗಿದಾಗ ಬೆಂಡಿನಂತೆ ಹಗುರವಾಗುವ ಇದರ  ಕಾಂಡದ ತುಂಡನ್ನು ಬೆನ್ನಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಈಜನ್ನು ಕಲಿಯಲು ನೀರಿಗಿಳಿಯುವವರು ಇದ್ದಾರೆ.  ಹೂವು ಒಣಗುವುದರೊಂದಿಗೆ ಗಿಡವೂ ಒಣಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಅದರ ಬೇರಿನಿಂದ ಮರಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಸಿಗಳು ಹುಟ್ಟಿ ಹೊಸ ಸಸ್ಯಗಳ ಉಗಮವಾಗುತ್ತದೆ.

   ಇನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ  ಗೋವಾ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಕೇರಳ, ತಮಿಳುನಾಡುನ ವರೆಗೆ ಹರಡಿರುವ ನಮ್ಮ ಪಶ್ಷಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಜೀವಿ ವೈವಿಧ್ಯಕ್ಕೆ  ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ತಾಣವಾಗಿದೆ.   ಇಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅರಳುವ ನೀಲ ಕುರುಂಜಿ ಹೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದದ್ದು. ಶೋಲಾ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳನ್ನು ಆವರಿಸುವ ಈ ಹೂವು ಇಡಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನೀಲಿಮಯಗೊಳಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ 2022 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರಿನಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳಲ್ಲಿ ಅರಳಿದ ನೀಲಿ ಹೂಗಳ ಸುದ್ಧಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾರಾಜಿಸಿದ್ದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ.  

ನಾನೂ ಸಹ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಪುಟ್ಟ ಕ್ಯಾಮರಾ ಹಿಡಿದು ಮುಳ್ಳಯ್ಯನ ಗಿರಿ, ಸಿತಾಳಯ್ಯನ ಗಿರಿ, ದತ್ತ ಗಿರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಲೆದಾಡಿದ್ದು ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವ ನೀಡಿದ್ದಿತು. ನನ್ನ ಮನದಣಿಯೆ ಈ ಹೂವುಗಳ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ ಹಂಚಿ ಇದು ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅರಳುವ ನೀಲ ಕುರುಂಜಿ(Strobilanthes kunthianus )  ಎಂದೇ ನಾನು ತಿಳಿದಿದ್ದೆ.   ಆದರೆ ಶ್ರೀಯುತ ನಾಗೇಶ್‌ ಹೆಗಡೆಯವರ ಲೇಖನದಿಂದ 2022ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರಿನಲ್ಲಿ ಅರಳಿದ್ದು ಏಳು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅರಳುವ ನೀಲ ಕುರುಂಜಿ (Strobilanthes sessilis)ಎಂದು ತಿಳಿಯಿತು.  ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿಯವರ ಕರ್ವಾಲೋ ಎಂಬ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಗುರ್ಗೆ ಹೂ ಎಂಬ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅರಳುವ ಹೂವಿನ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಬರುತ್ತದೆ.  ಕವಿ  ವಿಮರ್ಷಕ, ಸಂಶೋಧಕರಾದ ಏಕೆ ರಾಮಾನುಜಂ ಅವರು ನೀಲ ಕುರುಂಜಿ ಹೂವನ್ನು ಕುರಿತ  ತಮಿಳು ಸಂಗಂ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಒಂದು ಕವನವನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ನೀಲ ಕುರುಂಜಿ ಎಂಬ ಕನ್ನಡ ಒಂದು ಹೆಸರಿರುವ ಹಲವಾರು ಪ್ರಭೇದದ ಹೂಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇವೆ ಎಂದಾಯಿತು. ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ Strobilanthes  ಜೀನಸ್ಸಿಗೆ ಸೇರಿದ  ಕಾರ್ವಿ, ತೊಪಲಿ ಕಾರ್ವಿ, ಕುರುಂಜಿ,ಮೆಟ್ಟು ಕುರುಂಜಿ ಎಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಈ ಹೂಗಳನ್ನು ಗುರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೆಟ್ಟು ಕುರುಂಜಿ ಎಂಬ ಪ್ರಭೇದದ ನೀಲ ಕುರುಂಜಿ ಹೂಗಳು ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳಲ್ಲಿ ಅರಳಿರುವ ವರದಿಗಳು 2024ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರಿನಲ್ಲಿ  ಬಂದಿವೆ. ವಿಶ್ವವಾದ್ಯಾಂತ 350ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭೇದದ  Strobilanthes ಹೂಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿರಬಹುದಾದ  ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಗುರ್ತಿಸುತ್ತಿರುವ ವರದಿಗಳು ಆಗಿಂದ್ದಾಗ್ಗೆ ಬರುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ.   ಎಂತಾದರೂ ಸರಿ ಮುಂದಿನ ನೀಲಕುರಂಜಿ ಸೀಸನ್ನಿನಲ್ಲಿ ನೀಲಕುರುಂಜಿ ಅತು ಅದು ಯಾವುದಾದರೂ ಸರಿ ಅರಳುವಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ನೋಡಿ ಅನಂದಿಸುವುದನ್ನು ಮರೆಯದಿರಿ. ಏಕೆಂದರೆ ನೀಲಕುರುಂಜಿಯನ್ನು ಅಳುವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಸ್ಯ ಸಂಕುಲದ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಕಳೆದ ಸೀಸನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಹೂವನ್ನು ನೋಡಲು ಬಂದವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಬೇಕಾಬಟ್ಟಿ ಎಂಬಂತೆ ನೀಲಕುರುಂಜಿ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ಎರಚಾಡಿದ್ದ   ವಿದ್ವಂಸಕ ಮನೋಭಾವ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಂದೆ ಅವು ಅರಳುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಜನರ ಪ್ರವೇಶ ನೀಷೇಧಿಸಿದರೂ ಆಶ್ಚರ್ಯವಿಲ್ಲ.